122 The Urge to Splurge impulsaankoop trait. Mensen die aangeven over het algemeen mindful te zijn, geven ook aan minder vaak impulsief te kopen en vice versa. We vonden echter geen relatie tussen trait mindfulness en impulsaankoopdrang. Ook vonden we geen effect van state mindfulness op impulsaankoopdrang of -gedrag. Het feit dat er alleen een relatie gevonden wordt wanneer er een beroep gedaan wordt op het zelfinzicht van participanten, kan erop wijzen dat er in onderzoek naar mindfulness en impulsaankopen -waar vaak alleen gebruik gemaakt wordt van zelfrapportageschalen- sprake is van het zelf-inferentie proces ‘zelfpresentatie bias’. Zelfpresentatie bias is de neiging van mensen om zichzelf positiever te presenteren dan de realiteit en kan daarom in zelfrapportage-studies leiden tot een vertekend beeld van de werkelijkheid. Het lijkt aannemelijk dat mindfulness over het algemeen wordt gezien als een positievere eigenschap dan impulsiviteit (Chen, Chenn & Lin, 2020; Karunamuni & Weerasekera, 2019), en dat mensen daarom (onbewust) vragen over mindfulness en impulsiviteit beantwoorden vanuit een ideaal zelfbeeld (mindful en doelbewust) in plaatst vanuit een realistisch zelfbeeld. Bovendien kan op basis van zowel de self-completion theory (Gollwitzer, Wicklund & Hilton, 1982) als de self-discrepancy theory (Higgins, 1987), worden gesteld dat personen die ernaar streven zichzelf als mindful voor te doen in zelfrapportages, er ook naar streven de rest van hun antwoorden af te stemmen op wat zij zien als indicatief voor een mindful levensstijl. Het doen van impulsieve aankopen hoort hier waarschijnlijk niet bij (Chen, Chenn & Lin, 2020). Onze resultaten, die alleen een relatie vinden tussen mindfulness en impulsaankopen wanneer we een beroep doen op iemands zelfinzicht en niet wanneer we daadwerkelijk koopdrang of koopgedrag meten, versterken daarmee het idee dat er sprake is van een zelfpresentatie bias in zelfrapportage studies naar mindfulness en impulsaankopen. Bovendien lijkt mindfulness niet zo behulpzaam bij het verminderen van impulsaankopen zoals vaak in de literatuur verwacht wordt. Zie Figuur 1 voor een overzicht van (de resultaten van) de dissertatie. Figuur 1: Visueel overzicht van de uitkomsten per studie Empirisch hoofdstuk 1 Empirisch hoofdstuk 2 Empirisch hoofdstuk 3 Maatschappelijke ontwikkeling Samensmelting fysieke en digitale wereld Toename MVO activiteiten Mindful consumptie Phygital cues Interactieve schermen beïnvloeden indirect impulsaankoopdrang Advertising cues Other-benefit (vs self-benefit) frames leiden tot meer impulsaankopen Gemedieerde minfulness cues Mf.instructie video’s beïnvloeden niet impulsaankopen Self-agency Self-agency medieert het effect Self-justification Moral (niet deservingness) justificatie medieert het effect Zelfpresentatie bias verklaart mogelijk waarom trait mf en impulsaankoop trait wel correleren Media cues Self-inference processen Impulsaankoopdrang en/of -gedrag
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw