160 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Tijdens een eetbui eet iemand, in een relatief korte tijd, veel meer dan wat de meeste mensen in die tijd zouden eten. Tegelijkertijd ervaart diegene daarbij controleverlies. We spreken van een eetbuistoornis als deze eetbuien gepaard gaan met gevoelens van schaamte, walging en/of schuld, minimaal eens per week voorkomen gedurende een periode van ten minste drie maanden en het dagelijks leven van de betreffende persoon negatief beïnvloeden. In de vakliteratuur wordt vaak de Engels afkorting van binge eating disorder (BED) gebruikt. BED is minder bekend dan anorexia nervosa en bulimia nervosa, maar is ook de meest voorkomende eetstoornis. BED gaat vaak gepaard met lichamelijke ziektes zoals obesitas, diabetes en maag/darmaandoeningen. Daarnaast komt BED vaak samen voor met andere psychische aandoeningen zoals angst- en stemmingsstoornissen, verslaving of persoonlijkheidsproblematiek. Het goede nieuws is dat verschillende behandelingen effectief zijn gebleken. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is daarbij, middels gedegen wetenschappelijk onderzoek, als beste getest en is dan ook wereldwijd de voorkeursbehandeling voor volwassenen met BED. Ongeveer de helft van de mensen met BED die CGT krijgt, heeft na behandeling geen eetbuien meer. Het slechte nieuws is daarmee echter ook dat zo’n 50% van de mensen met BED eetbuien houdt na CGT. Volop ruimte voor verbetering dus! Dit proefschrift wil op verschillende manieren een bijdrage leveren aan het verbeteren van de behandeleffectiviteit voor mensen met BED. Vanuit de theorie hebben we redenen te veronderstellen dat een relatief nieuwe behandeling voor BED, dialectische gedragstherapie (DGT-BED), mogelijk effectiever is dan CGT. CGT voor BED is gebaseerd op de transdiagnostische theorie voor eetstoornissen. Deze geldt voor zowel anorexia nervosa, bulimia nervosa als BED. Centraal staat dat mensen met een eetstoornis hun zelfwaardering veelal laten afhangen van hun lichaamsvorm en/of – gewicht. Dit komt tot uitdrukking in overtuigingen zoals: “Ik ben pas oké als ik afval”. Deze overwaardering van lichaamsvorm en -gewicht leidt tot lijnen en eetregels. Dit leidt op zijn beurt, via verschillende fysiologische en psychologische processen, tot eetbuien. CGT richt zich dan ook primair op het aanleren van een regelmatig, toereikend en gevarieerd eetpatroon en op het verminderen van de overwaardering van lichaamsvorm en -gewicht. We hebben echter verschillende redenen om vraagtekens te zetten bij de veronderstelde centrale rol van overwaardering van lichaamsvorm en -gewicht en lijnen bij BED: 1) overwaardering van lichaamsvorm en -gewicht is niet vereist voor de diagnose BED; 2) er zijn aanwijzingen dat lijnen een grotere rol speelt bij anorexia en bulimia dan bij BED; 3) studies suggereren dat eetbuien bij mensen met BED en obesitas niet zozeer getriggerd worden door lijnen als wel door sterke negatieve emoties. Alles bij elkaar reden genoeg om aan te nemen dat een behandeling die zich specifiek richt op moeilijkheden in het herkennen van en
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw