238 Appendices DUTCH SUMMARY | NEDERLANDSE SAMENVATTING Het aantal patiënten met kanker neemt ieder jaar toe. Deze stijging wordt met name veroorzaakt door de groei, vergrijzing en leefstijl van de bevolking. Bij een verdenking op kanker wordt er in de meeste gevallen een stukje weefsel verzameld voor verder onderzoek. Een arts gebruikt dit om te bepalen of er sprake is van kanker. Dit soort onderzoek is vaak belastend voor patiënten en blijkt in sommige gevallen achteraf niet nodig te zijn geweest. Het is daarom wenselijk om nieuwe methoden te ontwikkelen waarmee kanker op een eenvoudige manier kan worden opgespoord. In dit proefschrift is hier onderzoek naar gedaan. Dit onderzoek draagt bij aan het verbeteren van de diagnostiek van kanker, wat niet alleen patiënten ten goede komt, maar in de toekomst ook het zorgsysteem zou kunnen ontlasten. Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding over de huidige uitdagingen en nieuwe ontwikkelingen binnen de diagnostiek van kanker. Veel nieuwe ontwikkelingen zijn gebaseerd op het feit dat een tumor signaalstofjes kan achterlaten in de bloedsomloop. Deze signaalstofjes kunnen vervolgens in de urine belanden, zelfs als de tumor niet dichtbij de urinewegen zit. In het lab kunnen deze signaalstofjes en dus kanker worden aangetoond. Het is belangrijk om op te merken dat niet elk signaalstofje geschikt is om kanker op te sporen. In dit proefschrift hebben we het signaalstofje DNA-methylatie onderzocht. Dit signaal geeft informatie over hoe ons DNA wordt afgelezen en speelt een belangrijke rol bij de processen die zorgen voor ongeremde celgroei. Dit is een belangrijk kenmerk van kanker. In dit proefschrift is onderzocht of een simpele urinetest gebruikt kan worden voor het opsporen van verschillende soorten kanker, waaronder baarmoederkanker, eierstokkanker en longkanker. Hiervoor is gekeken of DNA-methylatiesignalen gemeten kunnen worden in urine en voorspellend zijn voor de aanwezigheid van kanker. Voor baarmoederkanker en eierstokkanker is daarnaast ook gekeken of zelfafgenomen vaginaal materiaal en door een arts afgenomen uitstrijkjes van de baarmoedermond gebruikt kunnen worden voor het opsporen van kanker. Deel 1: Het opsporen van baarmoederkanker en eierstokkanker in patiëntvriendelijke monsters In het eerste deel van dit proefschrift wordt het opsporen van baarmoederkanker en eierstokkanker onderzocht in verschillende soorten patiëntvriendelijke monsters. Hoofdstuk 2 beschrijft of het mogelijk is om baarmoederkanker in de urine op te sporen. Om dit te onderzoeken hebben we DNA-methylering van drie genen (GHSR,
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw