42 Hoofdstuk 1 Tegelijkertijd is een theorie maar een theorie, en zijn dit hoopvolle gedachten. Agonistische critici zouden de transformatieve benadering van evenveel naïviteit kunnen betichten als de ‘deliberatieve’ wensdenkers die conflicten hopen op te lossen door de uitwisseling van rationele argumenten. En inderdaad, machtsuitoefening en geweld zijn in de wereld nog aan de orde van de dag. De theorie van de Transformatieve Dialoog is dan ook geen eindpunt, maar een begin. Het markeert het beginpunt om een transformatief-deliberatieve samenleving uit te denken en op te bouwen. In hoofdstuk 7 zal ik onderzoeken hoe de Transformatieve Dialoog in een transformatiefdeliberatieve samenleving geïnstitutionaliseerd kan worden, en hoe onderdrukkende machtsuitoefening daarbij voorkomen kan worden. Een transformatief-deliberatieve samenleving is een samenleving waarin sociale conflicten door rationele argumentatie of onderhandeling worden opgelost en als ze identiteitsgerelateerd zijn door toepassing van de Transformatieve Dialoog. In zo’n samenleving is het onderscheiden van elkaars zelf-begrip en het transformeren daarvan een even gebruikelijke interactie als het uitwisselen van argumenten. Om IRMC’s op te kunnen lossen is het dan ook nodig om de transformatieve vaardigheden die voor kinderen vanzelfsprekend zijn ook als volwassenen te onderhouden. Om dit te realiseren is een ontwikkeling nodig in verschillende instituties. De Transformatieve Dialoog kan ingebed worden in de rechtspraak, politieke besluitvorming en gemeenschapsvorming. Dit vergt bijvoorbeeld wel dat er voldoende procesbegeleiders opgeleid worden en dat kinderen hun transformatieve vaardigheden leren onderscheiden en zo de basis leggen om deze als volwassenen bewust in te zetten als een conflictsituatie of effectieve samenwerking dat vereist. De benodigde institutionalisering vergt een omvangrijk en complex beleidsprogramma. Partijen die positie en invloed hebben door onderdrukkende machtsuitoefening hebben baat bij het voortbestaan van het misverstand van een vaststaande identiteit en zullen zich tegen deze institutionalisering verzetten. Bovendien geeft het idee van een vaststaande identiteit juist in een geglobaliseerde wereld mensen houvast. Dit proefschrift zet een theoretische onderbouwing en een voorzet voor institutionalisering in de wereld, maar veel werk is nodig om een transformatief-deliberatieve samenleving tot stand te brengen waarin conflicten voorspoedig kunnen worden opgelost en effectief kan worden samengewerkt als er sprake is van botsende identiteitsverschillen. Het is urgent om deze uitdaging aan te gaan. IRMC’s kunnen tot veel leed leiden. En belangrijke globale uitdagingen, zoals het tegengaan van klimaatverandering, het beschermen van biodiversiteit en het voorkomen van hongersnood, vereisen effectieve samenwerking ondanks grote verschillen in fundamentele waarden. De toekomst van de mensheid zou wel eens kunnen afhangen van ons vermogen tot het voeren van een Transformatieve Dialoog.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw