223 Institutionalisering van de Transformatieve Dialoog biedt voor een zwakte in elk van de theorieën van invloedrijke denkers als Taylor, Habermas en Rawls. Toch, is het niet vanzelfsprekend dat mensen gecommitteerd zijn aan een (vreedzame) oplossing van een IRMC en zelfs als ze daar wel aan gecommitteerd zijn, is het niet vanzelfsprekend dat ze de Transformatieve Dialoog aangaan. Wat zijn de barrières voor het vervullen van de condities uit de voorgaande paragraaf en hoe kan de theorie van de Transformatieve Dialoog omgaan met zulke barrières? Psychologisch onderzoek laat zien dat het ‘emotionele brein’ erop is ingesteld om situaties waarin de eigen identiteit ter discussie komt te staan te vermijden (Kahneman 2011, 139, 172–74; Stewart and Shamsi 2015, 161). In relatie tot de condities uit de vorige paragraaf betekent dit dat mensen zullen vermijden de identiteitsgerelateerdheid van conflicten uit te lichten en dat sociale omgevingen erop ingesteld zijn om een transformatie van identiteit tegen te houden. Bereid zijn om los te laten wat iemand als essentieel beschouwt voor wie hij of zij is, kan dan ook niet als vanzelfsprekend worden aangenomen. Het ironische is echter dat beïnvloeding van identiteit voortdurend plaatsvindt. Bij reclames is goed te zien hoe deze appelleren aan het emotionele brein. Bijvoorbeeld, het sigarettenmerk Marlboro is in Nederland wettelijk verplicht om verpakkingen te voorzien van confronterende opschriften als “Roken is dodelijk”. Dat verhindert ze niet om mensen in een alternatief van zichzelf te manipuleren met de slogan: “Be real, be free, be fearless, be inspiration, be celebration, be everything you are, and everything you wanna be. Be Marlboro”.264 Zulke reclame-slogans zijn een vorm van manipulatieve mindshaping. Marlboro probeert de consument ertoe aan te zetten zich te identificeren als een alternatief van zichzelf dat bijdraagt aan een verhoogde omzet van Marlboro. Ofwel, ofschoon het emotionele brein zich verzet tegen situaties waarin fundamentele aannames ter discussie worden gesteld, worden mensen via datzelfde emotionele brein in hun zelf-begrip dagelijks gemanipuleerd. Marlboro illustreert dat voortreffelijk door enerzijds een inspirerende slogan te adverteren, anderzijds jarenlang onderzoeksresultaten over de schadelijke effecten van roken te verbergen. Terwijl zulke slogans te herkennen zijn als manipulatie, hebben ze dankzij het emotionele brein toch effect (Panda, Panda, and Mishra 2013, 18–20; Danciu 2014, 22–24; Roozen 2013, 213). Bovendien, naast zulke evidente beïnvloedingspogingen van hoe mensen zichzelf begrijpen, vindt beïnvloeding ook plaats door andere vormen van onderdrukkende machtsuitoefening. In paragraaf 7.2.1 heb ik naast handelingsgerichte ook structurele en epistemische vormen van onderdrukkende machtsuitoefening onderscheiden. Structurele machtsuitoefening beïnvloedt bijvoorbeeld hoe we vinden dat een man respectievelijk vrouw zich behoort te gedragen of te kleden. Zulke beïnvloeding is er impliciet op tal van vlakken. Wat mensen essentieel achten voor wie ze zijn wordt hier dagelijks door gevormd. Dus, het emotionele brein van mensen verzet zich tegen transformatieve situaties, maar in werkelijkheid wordt de identiteit van mensen voortdurend beïnvloed. En aangezien dit niet 264 Andere voorbeelden van zulke manipulatieve slogans zijn: wapenproducent Kalashnikov met ‘protecting peace’, terwijl hun wapens favoriet zijn bij terroristische groepen; Coca-Cola met ‘be open like never before’, terwijl frisdrank een belangrijke bijdrage levert aan obesitas; ‘donut worry be happy’, wederom in relatie tot obesitas. Persiflages op slogans proberen weer het omgekeerde effect te bereiken, bijvoorbeeld ten aanzien van Ikea: ‘we throw in extra parts just to mess with you’. Of ten aanzien van pakketbezorging: ‘wij bellen aan terwijl u doucht’. 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw