201 Institutionalisering van de Transformatieve Dialoog In de praktijk betekent dit dat mensen hun eigen beleving delen en elkaar constructief bevragen net zolang dit nodig is om een gedeelde menselijke constante te onderscheiden. Waarschijnlijk is onafhankelijke gespreksbegeleiding hierbij behulpzaam om ervoor te zorgen dat het een constructieve dialoog is, waarin bijvoorbeeld geen insinuerende vragen worden gesteld. Want: “[t]he most frequent reason that dialogue fails is simply that it is not done well” (Yankelovich 1999, 17) en “[i]t takes skilled facilitation to draw participants in dialogue into a deep and intensive process that does not merely skate over the conflicts that are present among the group” (Maddison 2015, 1024). Stap 3: Alternatieven van zichzelf onderscheiden Vervolgens onderscheiden partijen een spectrum van verschillende alternatieven van zichzelf (ofwel: verschillende manieren om te zijn ter vervulling van de menselijke constante). Een alternatief van zichzelf vervangt een deel van het netwerk van commitments dat de actuele identiteit bepaalt. In de casus van paragraaf 5.1.2 bleek al dat het expliciet brainstormen over alternatieven van zichzelf niet vanzelfsprekend is. Op het moment dat partijen elkaars perspectief begrijpen lijkt er in deze casus haast vanzelfsprekend een verschuiving op te treden in de zelf-expressie van partijen, zonder expliciete articulatie (net zoals we elkaar in een smalle gang vaak wel kunnen passeren zonder expliciet uit te spreken wie links of rechts houdt). In de beschrijving van transformatieve initiatieven in het vervolg van deze paragraaf zullen we ditzelfde automatische proces ook zien. Op basis van de theorie van de Transformatieve Dialoog zou een expliciete brainstorm kunnen plaatsvinden over verschillende mogelijke alternatieven van zichzelf. Het voordeel van een expliciete brainstorm is dat er meer opties kunnen worden overwogen. Bovendien geeft het expliciet uitspreken en delen meer wederzijdse zekerheid over de vraag of het conflict is opgelost. Stap 4: Interne en externe consistentie in netwerken van commitments Beide partijen testen welke alternatieven van zichzelf ingepast kunnen worden in ieders eigen gehele netwerk van commitments. Bovendien stemmen zij af of ieders nieuwe alternatief van zichzelf onderling consistent is (en dus geen aanleiding meer geeft voor een (nieuw) conflict). Het overwegen van nieuwe alternatieven van zichzelf kan de nodige emoties losmaken. Immers, mensen overwegen los te laten wat zij tot dat moment als essentieel hebben beschouwd voor wie zij zijn en zij ervaren de impact van verschillende alternatieven van henzelf op het geheel van het netwerk van commitments van henzelf en van anderen. In de praktijk is het daarom belangrijk dat mensen erkenning ervaren voor het eventueel emotionele proces dat zij doormaken. De partijen in een Transformatieve Dialoog, en ook een eventuele begeleider, luisteren met empathie en compassie. Tegelijkertijd vindt er wel een expliciete reflectie plaats op verschillende mogelijke alternatieven van zichzelf en op de impact van elk van deze alternatieven van zichzelf op het hele netwerk van commitments van alle betrokkenen. Het is een gezamenlijke, radicale zelf-evaluatie waarin partijen alternatieven ontwikkelen die consistent zijn met het (onbetwiste deel van het) eigen netwerk van commitments en dat van de ander. 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw