199 Hoofdstuk 7 Institutionalisering van de Transformatieve Dialoog In hoofdstuk 6 heb ik laten zien dat met behulp van de theorie van de Transformatieve Dialoog stabiele en rechtvaardige oplossingen in identiteitsgerelateerde morele conflicten kunnen worden onderscheiden. In dit hoofdstuk verken ik hoe deze theorie onderdeel kan worden van maatschappelijke instituties. Instituties zijn breed gedragen sociale normen en gebruiken die de samenleving structureren. Daartoe verken ik in paragraaf 7.1 hoe een Transformatieve Dialoog in de praktijk vorm kan krijgen. Vervolgens laat ik zien hoe de Transformatieve Dialoog gecombineerd kan worden met een deliberatief systeem en welke rol machtsverschillen spelen (paragraaf 7.2). Tenslotte schets ik hoe de Transformatieve Dialoog geïnstitutionaliseerd kan worden (paragraaf 7.3). 7.1 De Transformatieve Dialoog in de praktijk In deze paragraaf zal ik verkennen hoe de Transformatieve Dialoog in de praktijk vorm kan krijgen. Daartoe vertaal ik de in paragraaf 5.1.1 ontwikkelde stappen van een Transformatieve Dialoog naar de praktijk (paragraaf 7.1.1). Vervolgens inventariseer ik enkele in de (wetenschappelijke) literatuur beschreven transformatieve initiatieven en beschrijf hoe deze in de praktijk zijn uitgevoerd (paragraaf 7.1.2). Vervolgens zet ik op een rij in hoeverre de stappen van de Transformatieve Dialoog in deze initiatieven terug te vinden zijn en welke aanvullingen de theorie van de Transformatieve Dialoog aanreikt (paragraaf 7.1.3). 7.1.1 Transformatieve Dialoog in praktische processtappen In paragraaf 5.1.1 heb ik het proces van een Transformatieve Dialoog in 5 stappen uitgewerkt. Deze stappen zijn conceptueel opeenvolgend in de zin dat latere stappen gebruik maken van wat in eerdere stappen conceptueel mogelijk is gemaakt. Deze conceptuele relatie tussen de stappen impliceert dat ook in de praktijk een Transformatieve Dialoog min of meer langs deze stappen verloopt. De stappen van de Transformatieve Dialoog beschrijven echter niet een concrete methode of werkvorm, maar het onderliggende conceptuele proces. De nu volgende vertaling naar de praktijk laat dan ook ruimte voor verschillende werk- en gespreksvormen, waarvan enkele voorbeelden in de volgende paragraaf onderzocht zullen worden. Ten aanzien van de volgorde van de stappen geldt dat in de praktijk heen en weer bewogen kan worden tussen de stappen. Men kan bijvoorbeeld alvast alternatieven van zichzelf onderscheiden voordat de fusie van horizonnen helemaal is afgerond. De conceptuele relatie tussen de stappen van de theorie van de Transformatieve Dialoog correspondeert wel met wat voor mensen in psychologisch opzicht nodig is om elkaar te begrijpen, te reflecteren op fundamentele waarden en uiteindelijk de eigen identiteit (deels) te transformeren. Zonder enig 7
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw