13 Hoofdstuk 1 Hardnekkige conflicten oplossen 18 November 2017, bussen met demonstranten tegen de in hun ogen racistische figuur van Zwarte Piet zijn op weg naar de Friese plaats Dokkum waar die dag de Sinterklaasintocht zal zijn. Plots trapt de chauffeur op de rem. Op de snelweg voor hem zijn diverse personenauto’s gestopt om te verhinderen dat de demonstranten Dokkum kunnen bereiken. De ‘blokkeerfriezen’ wilden zo het culturele erfgoed van Zwarte Piet beschermen en voorkomen dat een kinderfeest zou worden overschaduwd door een demonstratie. De blokkade is het voorlopige hoogtepunt in een discussie die al meer dan een halve eeuw oud is en met name het laatste decennium met diverse opstootjes grimmiger wordt. Ondanks een reeks lichte verwondingen en deze snelwegblokkade verloopt de Zwarte Pieten-discussie relatief vreedzaam. Bij vele andere hardnekkige conflicten vallen door aanslagen daadwerkelijk doden of worden er regelrechte oorlogen gevoerd. De praktische vraag is: hoe kunnen dergelijke hardnekkige conflicten in de praktijk vreedzaam opgelost of zelfs voorkomen worden? De filosofische vraag is tweeledig: 1. Hoe kunnen of moeten zulke conflicten begrepen worden? 2. Wat is een rechtvaardige en stabiele oplossing in zulke gevallen? In dit eerste hoofdstuk werk ik deze filosofische vragen uit tot een vraagstelling en aanpak van dit onderzoek. In paragraaf 1.1 zal ik de eerste vraag ter hand nemen en kenmerken van hardnekkige conflicten nader belichten. Op basis van deze analyse zal ik concluderen dat zulke conflicten het best als ‘identiteitsgerelateerd’ kunnen worden begrepen. In paragraaf 1.2 werk ik uit wat het betekent om een oplossing te onderscheiden voor zulke conflicten. Ik zal betogen dat het nodig is een filosofische theorie te vinden of te ontwikkelen die zowel stabiele als rechtvaardige oplossingen kan onderscheiden voor identiteitsgerelateerde morele conflicten (IRMC). In paragraaf 1.3 schets ik de hoofdlijnen van de zoektocht in dit proefschrift naar zo’n theorie. 1.1 Identiteitsgerelateerde morele conflicten (IRMC’s) In deze paragraaf zal ik onderzoeken hoe hardnekkige conflicten kunnen of moeten worden begrepen. Hierbij volg ik de analyse van verschillende auteurs dat het nuttig is om hardnekkige conflicten te begrijpen in termen van fundamentele behoeften van ‘identiteitsgroepen’ (paragraaf 1.1.1). Vervolgens zal ik expliciteren hoe ik het begrip ‘identiteit’ in dit proefschrift gebruik (paragraaf 1.1.2). Tenslotte betoog ik dat er morele conflicten zijn die alleen maar goed begrepen kunnen worden als ‘identiteitsgerelateerd’ (paragraaf 1.1.3). 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw