141 Transformatie van zelf-begrip Stap 5: Transformatie: identificatie als een alternatief van zichzelf Dat partijen zich identificeren als een nieuw alternatief van zichzelf wordt bezegeld met het vastleggen van afspraken. Het effect van deze nieuwe identificaties181 kan verduidelijkt worden in een klein gedachtenexperiment. Stel dat, enkele weken later, Jerome en zijn vrienden Charles nog eens belachelijk maken, hoe zou Charles daar gezien de geschetste interactie mee omgaan? Gezien het transformatieve karakter van het gesprek ligt het niet voor de hand dat Charles een van de kinderen weer zou slaan. Met de woorden van Regis in herinnering zou hij wellicht verbaal beter voor zichzelf kunnen opkomen, of hij zou nu wel naar Regis gaan. En voor Regis geldt ook dat hij -mocht Charles een zwak moment hebben en tóch slaan- Charles niet zomaar opnieuw tegen de grond zou werken. Hij zou zich wellicht eerder tot de kinderen wenden en hen een standje geven voor wat ze gezegd hebben. Kortom, op basis van deze transformatieve ervaring is het voor geen van beide rationeel om hetzelfde te handelen als eerst. Het conflict zal niet op dezelfde manier terugkeren, en daarmee beschouw ik het als stabiel opgelost. Bovendien, aangezien de autonomie van beide partijen in de opzet van de mediation is gewaarborgd, is er ook sprake van een rechtvaardige oplossing (hier kom in hoofdstuk 6 op terug). 5.1.3 Uitdagingen voor de theorie van de Transformatieve Dialoog In de casus van paragraaf 5.1.2 heeft de Transformatieve Dialoog (volgens mijn reconstructie) geleid tot een stabiele en rechtvaardige oplossing. In de praktijk kunnen tal van factoren ervoor zorgen dat het proces niet succesvol verloopt, bijvoorbeeld psychologische factoren (weerstand door een ander trauma, geen doorzettingsvermogen, vooroordelen waardoor niet naar de ander geluisterd kan worden) of fysieke factoren (vermoeidheid slaat toe als het lang duurt). Voor dit theoretische onderzoek neem ik aan dat van zulke praktische belemmeringen geen sprake is; wel zal ik voor elke stap van de Transformatieve Dialoog nagaan of er factoren in de theorie zijn die het succesvol doorlopen van betreffende stap kunnen belemmeren. Stap 1: Commitment aan conflictoplossing Partijen kunnen uit zichzelf gecommitteerd zijn aan oplossing van het conflict, bijvoorbeeld omdat het voortbestaan ervan hen hindert in hun zelf-expressie. Naarmate de frustratie in een IRMC oploopt, is het denkbaar dat dit commitment minder sterk is dan het commitment om de eigen identiteit tot uitdrukking te brengen (desnoods ten koste van de andere partij). Ik zal in paragraaf 6.2.3 betogen dat het ontkennen van het commitment om een IRMC op te lossen ondermijnend is voor een zelf-begrip als moreel en autonoom persoon. Om die reden zal ik veronderstellen dat dit commitment voor partijen aanwezig is. 181 Mijn interpretatie van de casus impliceert niet dat Regis zich nooit eerder compassievol of kwetsbaar heeft getoond, noch dat Charles zich altijd als slachtoffer gedraagt. De reconstructie heeft betrekking op deze situatie. De transformatie in deze situatie kan wel doorwerken naar andere situaties en relaties. Die overdraagbaarheid is een meerwaarde van een transformatie van identiteit ten opzichte van een compromis over belangen of gedrag. 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw