135 Transformatie van zelf-begrip netwerk. Bijvoorbeeld, in elk van de tot nu toe beschouwde IRMC’s wordt het commitment dat iemand zou kunnen hebben aan een carrière als violist niet betwist. Ook maakt het bijvoorbeeld voor het conflict tussen de fervente vleeseter en de milieuactivist niet uit of ze voorstander of tegenstander van Zwarte Piet zijn. Met andere woorden, het onbetwiste deel van iemands netwerk van commitments hoeft niet te transformeren om tot een oplossing te komen in een specifiek conflict. Een transformatie van identiteit kan begrepen worden als de vervanging van een deel van het netwerk van commitments door een nieuwe set commitments.173 Die nieuwe set commitments vormt (samen met het onveranderde deel) het nieuwe alternatief van zichzelf. Voor elk alternatief van zichzelf geldt dat de set van nieuwe commitments die het betwiste deel van het netwerk van commitments vervangt consistent moet zijn met het gecontinueerde, nietbetwiste deel van het netwerk. Dit betekent niet dat iemands commitments nooit concurrerend kunnen zijn, maar wel dat het niet rationeel is om een zelf-begrip te hebben waarin hij of zij conceptueel strijdige commitments heeft. Zonder die strijdigheid is er sprake van interne consistentie.174 Er kunnen alternatieven zijn voor het betwiste deel van commitments die tegenstrijdig zijn aan commitments in het niet-betwiste deel. Een commitment hebben houdt in dat iemand de wil heeft om de intentie die in het commitment wordt uitgedrukt ook waar te maken. Als die wil intern tegenstrijdig is, dan kan er ook geen sprake zijn van een commitment. Het opgeven van alle tegenstrijdige commitments is een optie, maar aangezien het in een IRMC gaat om aspecten die de persoon als essentieel beschouwt voor wie hij of zij is, zal ik schetsen hoe zo’n interne tegenstrijdigheid opgelost kan worden. Als er sprake is van tegenstrijdigheid tussen het niet-betwiste deel van het netwerk van commitments en een alternatief van zichzelf met betrekking tot het betwiste deel, kan een groter deel van het netwerk van commitments in het conflict worden betrokken. Een transformatie betreft dan dus een groter deel van het netwerk van commitments zodanig dat de nieuwe set commitments niet tegenstrijdig is met het resterende niet-betwiste deel. De vereiste transformatie is dan groter dan alleen het ene commitment waar het conflict zich op toespitst. Neem het voorbeeld van het principiële conflict over ‘vlees eten’. Het commitment van partij A aan vlees eten wordt betwist en vice versa wordt het commitment van partij B dat dieren niet gedood worden voor consumptie door A betwist. Hierboven heb ik aangegeven dat partijen in een succesvolle fusie van horizonnen beider commitments bijvoorbeeld zouden 173 Er kan onderscheid gemaakt worden tussen de inhoud (of scope) van een commitment en de intensiteit van een commitment. Een verandering van commitment kan op beide betrekking hebben. en verandering in intensiteit kan een andere houding ten aanzien van een commitment betreffen. Dus de inhoud van het commitment blijft op zich bestaan, maar van aangepaste condities voorzien. Bijvoorbeeld, een fervent vleeseter kan het commitment houden om vlees te eten, maar dat te beperken tot eenmaal per week. Dit begrijp ik ook als een ‘nieuw commitment’. 174 Hiermee is niet gezegd dat iemands identiteit of zelf-begrip nooit tegenstrijdige commitments kent. Dat is heel goed mogelijk, en dat kan tot onvoorspelbaar gedrag leiden. Het punt is dat als iemand zich bewust wordt van een tegenstrijdigheid in zijn of haar netwerk van commitments, het rationeel en voor een eenduidig zelf-begrip noodzakelijk is tot een synthese te komen. In hoofdstuk 4 is dit proces ook aangeduid als het komen tot een verfijnder zelf-articulatie. 5
RkJQdWJsaXNoZXIy MjY0ODMw