"Jouw buurt, jouw data"

Datawijsheid: meer kennis is noodzakelijk De uitkomsten lijken direct in de richting van een aanbeveling over datawijsheid te leiden, en inderdaad hebben we in verschillende contexten al gepleit voor zo’n element als onderdeel van scholing en opleiding. 33 Om burgers, en met name kwetsbare groepen, zich meer bewust te maken van het feit dat zij zeggenschap hebben in de mate en vorm van digitalisering en dataficering is in de eerste plaats kennis over datapunten en -stromen, over eigenaarschap en over het doel van deze data nodig (zoals mensen ook kennis nodig hebben over infrastructuur, zoals treinen en bussen, om deze te kunnen begrijpen en gebruiken). De vorm dient daarbij volgens ons zo te zijn dat burgers met elkaar uitvinden wat er aan data in hun omgeving aanwezig is en op welke manier ze met die data willen omgaan. Daar zijn veel verschillende vormen voor te bedenken: laagopgeleide jongeren, zo zagen we bijvoorbeeld, hebben manieren om zich te beschermen waar hun docenten nog van kunnen leren. Daarbij zou die datawijsheid zich ook met spoed moeten uitstrekken tot de vertegenwoordigers van burgers in politieke partijen. De noodzaak tot een visie over de slimme stad, technologie en privacy is nog nauwelijks tot lokale politieke agenda’s doorgedrongen; zolang een fractievoorzitter van een grote partij in Amsterdam in het openbaar nog kan zeggen dat big data niet meer is dan een “hype van hipsters” 34 , is er nog veel werk te doen. Maar een aanbeveling over datawijsheid legt de verant- woordelijkheid tegelijkertijd te simpel bij individuele burgers en vertegenwoordigers, terwijl de grootste uitdagingen van de slimme stad helemaal niet alleen, en misschien wel helemaal niet, op dat individuele niveau liggen. Een eerste stap in het vergroten van datawijsheid bij de jongere generatie zou bijvoorbeeld kunnen zijn om het spel Jouw buurt, jouw data als onderdeel van lespakketten aan te bieden bij het vak mediawijsheid (voor groep 7 en 8 van de basisschool en/of klas 1 en 2 van de middelbare school). Het spel biedt, naast bewustwording, immers ook aanleiding tot discussie en kennisuitwisseling tussen leerlingen onderling en tussen docent en leerlingen. 45