"Jouw buurt, jouw data"

Wat weten mensen over de slimme stad? Wie een gemiddelde stedeling vraagt omhaar of zijnmening over de slimme stad, krijgt vaak weinig meer reactie dan een glazige blik. Toen het Britse IET in 2016 een steekproef van de bevolking van het Verenigd Koninkrijk vroeg of zij bekend waren met het concept ‘smart city’, bleek slechts een magere 18% de term te kennen. 15 Respondenten wisten vervolgens nauwelijks uit te leggen wat zo’n smart city inhoudt, met antwoorden die varieerden van “iets met techniek” tot “een schone stad,” “een interessante stad,” of “een stad waar de mensen slim zijn.” Geïnspireerd door dit onderzoek gingen we een jaar later met twee BOLD Cities- onderzoekers de Rotterdamse Blaak op om dezelfde vraag te stellen aan voorbijkomende Rotterdammers. 16 De reacties kwamen overeen met het Britse onderzoek. Een enkeling herkende de term ‘smart city’ en wist een link te leggen met infrastructuur of slimme apparaten. Een merendeel van de mensen op straat kwam niet verder dan algemeenheden die niet direct met het onderwerp samenhangen. Eén van de respondenten noemde Rotterdam “zeker een slimme stad”, want: “We hebben een goede burgemeester gekozen.” Ook onze andere onderzoeks- contexten suggereren dat de slimme stad niet vaak tot de verbeelding van stadsbewoners spreekt. In de afgelopen jaren hebben we regelmatig gesprekssessies, interviews en een ruim aantal ‘datawandelingen’ door de vier grote steden in de Randstad georganiseerd. 17 Tijdens de datawandelingen wijzen mensen vaak veiligheids- camera’s aan; wanneer het gaat over het verzamelen van persoonlijke gegevens hebben ze het over Facebook en de Albert Heijn, maar nauwelijks over de gegevens die overheidsinstellingen (kunnen) verzamelen. De mensen die om het hardst roepen dat ze “niets te verbergen” hebben, zeggen in hetzelfde gesprek dat ze vrezen De slimme stad spreekt niet vaak tot de verbeelding van stadsbewoners 14